مشکلی در مورد داروی آلزایمر که اخیراً تأیید شده، Aduhelm وجود دارد. می‌تواند مقداری از آمیلوئید را که پلاک‌های مغزی را که نشانه‌های بیماری هستند، از بین ببرد. اما بیشتر دارو به هدر می رود زیرا به مانعی برخورد می کند، سد خونی مغزی، که از مغز در برابر سموم و عفونت ها محافظت می کند، اما از ورود بسیاری از داروها نیز جلوگیری می کند.
محققان متعجب بودند که آیا می‌توانند این نتیجه تلخ را با امتحان کردن چیزی متفاوت بهبود بخشند: آنها سد خونی مغزی را برای مدت کوتاهی در حین تحویل دارو باز می‌کنند. روش آزمایشی آنها استفاده از پالس‌های متمرکز فراصوت همراه با حباب‌های کوچک گاز برای باز کردن مانع بدون تخریب آن بود.
محققان موسسه علوم اعصاب راکفلر در دانشگاه ویرجینیای غربی نتایج خود را هفته گذشته در مجله پزشکی نیوانگلند گزارش کردند. دکتر علی رضایی، جراح مغز و اعصاب در این موسسه که این مطالعه را رهبری می کرد، گفت: زمانی که سد باز شد، 32 درصد پلاک بیشتری حل شد. دکتر رضایی گفت که این گروه مقدار آنتی بادی وارد شده را اندازه گیری نکردند – که نیاز به برچسب زدن رادیواکتیو دارو دارد – اما در مطالعات حیوانی با باز کردن این سد اجازه ورود 5 تا 8 برابر بیشتر آنتی بادی به مغز داده شد.
این آزمایش در مراحل اولیه، که فقط روی سه بیمار مبتلا به آلزایمر خفیف آزمایش شد، توسط دانشگاه و بنیاد هری تی منگوریان جونیور تامین شد.
این یک مطالعه ایمنی اولیه – اولین مرحله در تحقیق – بود و برای اندازه‌گیری نتایج بالینی طراحی نشده بود.
دکتر مایکل واینر، محقق آلزایمر در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت: اما زمانی که نتایج در جلسه اخیر ارائه شد، “دهان ما باز شد”.
محققان گفتند که این یک رویکرد نوآورانه اما دشوار برای مشکلی است که دکتر والتر کوروشتز انجام داد، مدیر مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، یکی از چالش‌برانگیزترین درمان‌ها در درمان بیماری‌های مغزی می‌داند: چگونه داروها را وارد مغز می‌کنید؟
آنتی بادی هایی مانند داروی آلزایمر aducanumab، که شرکت Biogen آن را با نام Aduhelm می فروشد، بسیار گران هستند. قیمت ذکر شده Aduhelm 28000 دلار در سال است. دکتر کوروشتز گفت که یکی از دلایل قیمت بالا این است که تنها 1 درصد از آنتی بادی های تزریق شده به جریان خون از سد خونی مغزی عبور می کنند.
با این حال، یافتن راهی امن برای باز کردن این مانع بیش از یک دهه طول کشید. محققان متوجه شدند که این مانع چگونه کار می کند، اما باز کردن آن بدون ایجاد آسیب به این معنی بود که آن را برای مدت کوتاهی باز نگه می داشت، زیرا نقش آن در محافظت از مغز است. این بخش شکننده ای از سیستم گردش خون است و آن چیزی نیست که بسیاری از افراد بر اساس نام آن تصور می کنند.
دکتر الکساندرا گلبی، پروفسور جراحی مغز و اعصاب و رادیولوژی در دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: «بسیاری از مردم آن را به عنوان چیزی که به دور سر پیچیده شده است، مانند عمامه ای برای مغز تصور می کنند.
در عوض، سد در انتهای چندین رگ خونی اصلی است که مغز را تامین می کند. هنگامی که آنها وارد سر می شوند، رگ ها منشعب می شوند و تقسیم می شوند تا جایی که در نوک آنها، مویرگ های باریک با دیواره های بسیار محکم تشکیل می دهند. این سد مولکول های بزرگ را بیرون نگه می دارد و به مولکول های کوچک مانند گلوکز و اکسیژن اجازه می دهد تا وارد شوند.
چالش این بود که آن دیوارها را بدون پاره کردن مویرگ ها باز کنیم.
معلوم شد که راه حل دارای دو جزء است. ابتدا به بیماران میکروحباب های ریز گاز پرفلوئوروکربن تزریق می شود. اندازه حباب ها از 1.1 تا 3.3 میکرون است (یک میکرون حدود 0.000039 اینچ است.) سپس، پالس های اولتراسوند با فرکانس پایین بر روی ناحیه ای از مغز متمرکز می شود که باید درمان شود. پالس‌های اولتراسوند امواجی را در مایع رگ‌های خونی ایجاد می‌کنند. میکروحباب ها به سرعت با امواج منبسط و منقبض می شوند. این رگ‌ها را بدون آسیب رساندن به آنها باز می‌کند و مواد غذایی وارد مغز می‌کند.
دکتر گلبی گفت، میکروحباب‌ها به طور معمول در مطالعات تصویربرداری اولتراسوند قلب و کبد استفاده می‌شوند، زیرا روشن می‌شوند و جریان خون را آشکار می‌کنند. آنها توسط کلیه ها و کبد از بدن خارج می شوند.
او گفت: «آنها سابقه بیست ساله ایمن بودن دارند.
برای آزمایش توصیف شده در مقاله جدید، محققان از اولتراسوند در یک طرف مغز استفاده کردند اما از طرف دیگر برای مقایسه استفاده نکردند، سپس اسکن مغز را برای بررسی نتایج انجام دادند.
در حالی که روش سونوگرافی متمرکز به عنوان یک آزمایش موفق بود، اما همه چیز گلگون نبود. این دستگاه برای رساندن سونوگرافی به یک ناحیه کوچک هدف طراحی شده بود، اما در موارد آلزایمر، پلاک حاوی آمیلوئید در سراسر مغز قرار دارد.
دکتر کوروشتز گفت: “اگر می خواهید آمیلوئید را از مغز خارج کنید، می خواهید با قلم مو وارد شوید، نه با مداد.”
محققان عمداً به نواحی مغزی درگیر با حافظه و استدلال ضربه زدند، اما باید دید که آیا این درمان نتایج را بهبود می بخشد یا خیر. که مستلزم مطالعه بزرگتری است.
مطالعه آلزایمر تنها یکی از چندین مطالعه است که شامل باز کردن سدی برای تحویل دارو به بیماران مبتلا به انواع بیماری های مغزی است.
همه در مراحل اولیه هستند و همه، تا کنون، نشان داده اند که روش کار می کند. داروهایی که مسدود شده بودند وارد می شوند.
یک گروه به سرپرستی دکتر نیر لیپسمن، جراح مغز و اعصاب در مؤسسه تحقیقاتی Sunnybrook در دانشگاه تورنتو و همکارانش، سدی را برای تحویل داروی شیمی درمانی به مغز چهار بیمار مبتلا به سرطان پستان که سرطان آنها به مغز سرایت کرده بود، باز کردند. آنها گزارش دادند که غلظت دارو، تراستوزوماب، چهار برابر افزایش یافته است.
این کار توسط بنیاد اولتراسوند متمرکز و حمایت مالی اینسایتک، که دستگاه اولتراسوند مورد استفاده را تولید می کند، انجام شد.
دکتر لیپسمن و همکارانش در حال حاضر هفت بیمار سرطان سینه را درمان کرده‌اند و در حال گسترش این مطالعه هستند. آنها همچنین در حال انجام مطالعات اولیه در انواع بیماری های مغزی، از جمله سرطان، پارکینسون و ALS هستند.
دکتر گلبی از دانشکده پزشکی هاروارد و همکارانش از این روش برای درمان بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما، یک سرطان مرگبار مغز استفاده کرده اند.
یکی از معدود عوامل شیمی درمانی که می تواند وارد مغز شود تموزولوماید است. اما حتی آن نیز عمدتا مسدود شده است. تنها 20 درصد از سد خونی مغزی عبور می کنند.
بنابراین، مرکز پزشکی دکتر گلبی، بیمارستان بریگهام و زنان، و چندین نفر دیگر از سازمان غذا و دارو اجازه گرفتند تا یک کارآزمایی بالینی را انجام دهند و از سونوگرافی متمرکز با میکروحباب‌ها برای ارائه بیشتر شیمی‌درمانی استفاده کنند. توسط Insightec تامین مالی شد.
او گفت که بیماران خوب عمل کردند، اما هدف از این مطالعه، که هنوز منتشر نشده است، ارزیابی ایمنی این روش بود، نه اثربخشی آن.
دکتر گلبی گفت: “من دوست دارم آزمایش دارویی را ببینم که معمولاً وارد مغز نمی شود.” داروهای زیادی وجود دارند که در مطالعات آزمایشگاهی عالی به نظر می رسند، اما به گفته او، “کاملاً ناموفق هستند”، زیرا توسط سد خونی مغزی مسدود می شوند.
با این حال، در حال حاضر، سؤالاتی باقی مانده است – مانند اینکه کجا در مغز باید درمان ها را هدف قرار داد.
اما دکتر جان استوسل، متخصص پارکینسون و استاد عصب‌شناسی در دانشگاه بریتیش کلمبیا، گفت: این روش «مشکلی را که از لحاظ تاریخی برای افرادی که اختلالات سیستم عصبی مرکزی را درمان می‌کنند، برطرف می‌کند».
Kullervo Hynynen، معاون تحقیقات و نوآوری در موسسه تحقیقاتی Sunnybrook در تورنتو، امیدوار است.
او گفت: «اگر این کار مؤثر باشد و ایمن باشد، درها را به روی یک روش کاملاً جدید برای درمان مغز باز می کند.